حداقل دستمزد چگونه باید تعیین شود؟
تاریخ انتشار: ۴ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۲۱۶۳۰۲
فرارو- مقامات دولت و مجلس با این توجیه که افزایش حدود ۲۰ تا ۲۵ درصدی حقوق و دستمزد کارگران و کارمندان در سال آینده، باعث افزایش تورم و رشد بیشتر قیمت کالاها میشود، قصد دارند، تنها ۱۰ درصد میزان دستمردها را در سال آینده بالا ببرد.
به گزارش فرارو، مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجه در مورد سیاست دولت رئیسی در مورد میزان افزایش حقوق و دستمزد میگوید: دولت به جای افزایش غیرواقعی حقوق و دستمزد، قدرت خرید مردم را افزایش میدهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
علی دینیترکمانی کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه افزایش تنها ۱۰ درصدی حقوق و دستمزد کارگران و کارمندان قابلیت اجرا ندارد، به فرارو گفت: طی سه سال اخیر با تورم بسیار قدرتمندی روبرو بودهایم، که نتیجه آن کاهش شدید قدرت خرید اکثریت جامعه بوده، به طوری که لایههای مختلف طبقه متوسط به زیر خط فقر آمدند و طبقه فرودست که زیر خط فقر قرار داشت، به سمت فقر مطلق حرکت کرده است.
وی افزود: بنابراین اگر دولت بخواهد با وجود چنین تورمی، دستمزدها را تنها ۱۰ درصد افزایش دهد، این موضوع با مقاومت بسیار زیادی روبرو خواهد و تبعات اجتماعی سنگینی خواهد داشت، بنابراین دولت در نهایت مجبور خواهد شد، دستمزدها را به مانند امسال بین ۲۰ تا ۲۵ درصد افزایش دهد.
دینی ترکمانی بیان داشت: اگر دولت بخواهد با همین استدلال که مارپیچ دستمزد و تورم قیمتها را افزایش خواهد داد، سیاست خود را اجرا کند، به طور قطع با مشکلات زیادی روبرو خواهد شد، زیرا مبنای نظری چنین تئوریای صحیح نیست، چرا که در این ابتدا تورم است که افزایش پیدا میکند که بعد از آن دستمزدها بیشتر میشود، دولت باید اقدامات دیگری را انجام دهد تا تورم کنترل شود، نه اینکه به خاطر افزایش تورم دستمزدها را به میزان لازم افزایش ندهد.
این اقتصاددان با تاکید بر اینکه بازی از افزایش تورم شروع میشود، نه افزایش دستمزد، اظهار داشت: زمانی که تورم بالا میرود، دولت ناچار است برای جبران کاهش قدرت خرید مردم، دستمزدها را به صورت نسبی و در قیاس یا تورم، بالا ببرد، اما اگر دولت چنین کاری انجام ندهد، تودههای مردم با فقر بسیار بیشتری دست و پنجه نرم خواهد کرد که این موضوع تبعات جدی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به همراه خواهد داشت.
حداقل دستمزد چگونه باید تعیین شود؟
حمید حاجیاسماعیلی عضو سابق شورای عالی کار در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه دولت به لحاظ قانونی نمیتواند حداقل دستمزد کارگران را به صورت یکجانبه تعیین کند، گفت: درحالی که بر اساس ماده ۴۱ قانون کار دولت، کارگران و کارفرمایان باید به صورت سه جانبه حداقل مزد را تعیین کنند، اما دولت به جای این که نقش حداقلی و نظارت کننده داشته باشد، همیشه نقشه حداکثری را بر عهده میگیرد و نمایندگان کارگری را وادار میکند که مصوبه تعیین حداقل دستمزد را امضا کنند.
وی افزود: این عمل خلاف قانون دولت هر سال تکرار میشود و به جای اینکه دولت نقش خود را در اینباره کم کند و بگذارد کارگران و کارفرمایان در مذاکرات و چانهزنیها بر سر مزد با یکدیگر گفتگو کنند، خود نقش اصلی را دارد، البته باید این نکته را مدنظر قرار داد که دولت با توجه به ابعاد بزرگی که دارد خود، بزرگترین کارفرما است و یکی از دلایلی که اجازه نمیدهد حداقل حقوق و دستمزد به اندازه تورم افزایش یابد، همین موضوع به شمار میرود که نمیخواهد هزینههایش بیشتر شود.
حاجی اسماعیلی با تاکید بر اینکه حداقل دستمزد باید بر اساس دو مولفه نرخ تورم و سبد معیشت تعیین شود، اظهارداشت: با توجه به آمار رسمی که در این زمینه بانک مرکزی و مرکز آمار منتشر میکنند، شورای عالی کار باید حداقل دستمزد را تعیین کند، اما متاسفانه همواره نرخ دستمزدی که اعلام میشود، به هیچ عنوان با واقعیت تطابق ندارد، ازسوی دیگر مرکز آمار نیز هر ساله نرخ تورمی را که در استعلام شورای عالی کار اعلام میکند به هیچ عنوان واقعی نیست، به بیان دیگر دولت در تعیین حداقل دستمزد یک نرخ را به صورت دستوری اعلام میکند و آن را مبنای قرار میدهد. در این زمینه نیز کارگران به دلیل اینکه از تشکلهای قوی مستقل کارگری و و سندیکای صنفی برخوردار نیستند نمیتوانند در برابر دولت اقدامی را انجام دهند.
این فعال کارگری با تاکید بر اینکه باید خط فقر و نرخ ملاک عمل شورای عالی کار قرار بگیرد، اضافه کرد: متاسفانه در این رابطه شاهد هستیم دولت نمیخواهد زیر بار افزایش دستمزدها به میزان افزایش تورم و همگام با خط فقر اعلامی برود، از سویی به نظر میرسد در دولت جدید نیز رویه دولت گذشته ادامه یابد و ما شاهد افزایش حداقلی دستمزد کارگران در سال آینده باشیم.
وی با اشاره به اینکه برای تغییر رویه در رابطه باید سه اقدام انجام شود، ادامه داد: در وهله اول باید قانون کار مورد اصلاح قرار گیرد و نقش دولت در این زمینه بسیار کاسته شود، در وهله دوم نیز باید به شرکای اجتماعی دولت یعنی کارفرمایان و کارگران بها داده شود و آنها خود بتوانند حداقل دستمزد سالیانه را تعیین کنند، در وهله سوم نیز باید با استفاده از ابزار، امکانات و آمار رسمی که در کشور وجود دارد، خط فقر و حداقل دستمزد تعیین شود، همچنین میزان دستمزدی که تعیین میشود باید تامین کننده یک زندگی متوسط و به نوعی حداقل معیشت باشد، زیرا در حال حاضر معیشت کارگران با اوضاع بسیار وخیم روبرو است.
حاجی اسماعیلی با اشاره به اینکه دولت بنا دارد دستمزد کارمندان خود را به صورت متوسط ۱۰ درصد افزایش دهد، بیان داشت: به نظر میرسد برنامه برای تعیین حداقل دستمزد کارگران نیز همین باشد و دولت نمیخواهد بیشتر از ۱۰ درصد حقوق و دستمزد را افزایش دهد، در حالی که در این موضوع نیز دولت خلاف قانون عمل میکند و همگام با افزایش نرخ تورم نرخ حداقل دستمزد کارگران را افزایش نمیهد.
این کارشناس مسائل کارگری با اشاره به اینکه استدلال دولت در رابطه عدم افزایش نرخ دستمزد به میزان کافی به این علت که باعث رشد تورم میشود، به هیچ عنوان این موضوع محلی از اعراب ندارد، تصریح کرد: زیرا ریشه تورم افزایش دستمزد کارگران نیست، در حال حاضر سیاستهای کلان اقتصادی که دولت چندین سال گذشته به کار بسته، خود محل اصلی افزایش میزان تورم بوده، از سوی دیگر در حال حاضر میزان نقدینگی از مرز ۴.۵ هزا هزار میلیارد تومان گذشته و با توجه به دلالی و سوداگری که در بازارهای مختلف شاهد هستیم روزانه بر حجم این نقدینگی افزایش پیدا میکند.
وی خاطر نشان کرد: در این رابطه دولت خود خالق اصلی تورم است، در این رابطه حقوقهای نجومی که مدیران دولتی دریافت میکنند، نیز از دیگر ریشههای رشد تورم است، بنابراین دولت نمیتواند به بهانه افزایش تورم حقوق و دستمزد را تنها ۱۰ درصد افزایش دهد، این در حالیست که امروز معیشت کارگران با تهدید بسیار جدی روبرو شده و اگر قرار باشد دولت حداقل دستمزد را مطابق با تورم ۴۵ درصدی افزایش ندهد، در سال آینده سفره کارگران کوچکتر شده و قدرت خرید آنها نیز به کمترین میزان خود خواهد رسید.
منبع: فرارو
کلیدواژه: حداقل دستمزد 1401 مزد کارگران معیشت کارگران دستمزد کارگران حداقل دستمزد درصد افزایش دهد دستمزد کارگران شورای عالی کار حقوق و دستمزد حداقل دستمزد تنها ۱۰ درصد سال آینده دستمزد ها افزایش تورم قدرت خرید تعیین شود خط فقر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۲۱۶۳۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کاهش رشد نقدینگی به تنهایی موجب مهار تورم نخواهد شد
به گزارش خبرگزاری مهر هشتمین پیشنشست از سلسله نشستهای همایش ملی «مسئله تورم در ایران؛ ریشهها، آثار و سیاستها» با عنوان «واکاوی علل تورم و راهکارهای کنترل آن در ایران» توسط پژوهشکده اقتصاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با همکاری معاونت پژوهشی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی (ره) در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، برگزار شد. عباس شاکری عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی (ره) یکی از مهمانان این بخش از نشست بود که درباره تورم و نقدینگی نظرات خود را بیان کرد.
اقتصاد ایران در گرداب تورم؛ قمار ناعادلانهای که اکثریت مردم را قربانی میکند
شاکری افزود: نزدیک به چهار دهه است که اقتصاد ایران با معضل تورم دست و پنجه نرم میکند. اگرچه در دوران جنگ نیز تورم به حدود بیست و یک درصد رسیده بود، اما شتاب تورم از سال ۱۳۹۶ به طور چشمگیری افزایش یافته و به یک «بازی اجتماعی» تبدیل شده است. در این بازی قواعد به گونهای تعریف شده و نتایج به گونهای رقم میخورد که گویی عدهای خاص، برندگان و عدهای دیگر، بازندگان مطلق هستند. اگر بخواهیم با دیدگاه بدبینانه به این موضوع نگاه کنیم، میتوان آن را به قمار تشبیه کرد. در این قمار، تعداد محدودی از افراد سود کلانی میبرند و افراد زیادی ضرر میکنند. این امر نوعی خاص از تورم را به وجود میآورد.
وی با اشاره به اینکه هر سه نوع تورم ناشی از فشار تقاضا، فشار هزینه و تورم ساختاری در ایران تجربه شده است، افزود: برای مقابله با تورم، سیاستگذاران باید به طور دقیق نوع تورم غالب را شناسایی کرده و اقدامات مناسب را برای مهار آن انجام دهند. بعد از نظر فریدمن در خصوص بستن سرمنشا پول، دهها جانشین برای پول خلق شده و بعد از دهه ۱۹۷۰ با آزاد شدن منابع مالی در اقتصاد رابطه نقدینگی و پول بسیار پیچیدهتر شده است. در واقع تا پیش از دهه ۱۹۷۰، رابطه بین پول و کالا نسبتاً واضح و ساده بود. با این حال، با ورود منابع هنگفت به بخش مالی و نوآوریهای متعدد در این حوزه، رابطه نقدینگی با پول به طور فزایندهای پیچیده و غیرشفاف شده است.
آیا افزایش یا کاهش نقدینگی عامل اصلی تورم در سالهای اخیر است؟
این عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه رابطه میان پول و قیمتها به سادگی زمانی که در نظام استاندارد طلا، پول کالای اولیه و حتی پشتوانه تولید بود، نیست، افزود: پس از بحران مالی سال ۲۰۰۸، فدرال رزرو برای جلوگیری از فروپاشی سیستم مالی، اقدام به خرید داراییهای مشکوکالوصول و وامهای پرخطر بانکها کرد. این امر منجر به تزریق نقدینگی به سیستم مالی و افزایش حجم پول در گردش شد. اما با وجود افزایش قابل توجه نقدینگی در سالهای ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹، شاهد تورم چشمگیری نبودیم.
شاکری بیان داشت: یکی از تحلیلهای متداول، افزایش نقدینگی را عامل اصلی تورم در سالهای اخیر میداند. در صورتی که ادعای افزایش نقدینگی به عنوان عامل اصلی تورم نیازمند بررسی دقیق و مراجعه به شواهد متقن است. اما بررسی روند نقدینگی در سالهای اخیر نشان میدهد نرخ رشد نقدینگی در سالهای گذشته نوسانات قابل توجهی داشته است. به طوری که در سال ۱۳۸۵، نرخ رشد نقدینگی ۴۰ درصد بود، در سال ۱۳۸۹ که به عنوان پیک این دوره شناخته میشود، این نرخ به همان ۴۰ درصد رسید و در سال گذشته نیز این رقم به ۳۲ تا ۳۳ درصد کاهش یافت.
حدود ۸۰ درصد از نقدینگی کشور را سپردههای بانکی تشکیل میدهند
وی با بیان اینکه برخی معتقدند که این نوسانات ناشی از انباشت نقدینگی و تورم نهفته است، اضافه کرد: تورم نهفته به سرعت گردش پول مرتبط است. اگر سرعت گردش پول از روند طبیعی خود پایینتر بیاید، به معنای خوابیدن پول و عدم گردش آن در اقتصاد است. نکته حائز اهمیت این است که حدود ۸۰ درصد از نقدینگی کشور را سپردههای بانکی، به خصوص سپردههای پسانداز بلندمدت، تشکیل میدهد. ۷۴ درصد از این سپردهها نیز در اختیار ۱ درصد از سپردهگذاران است. این سوال مطرح میشود که چگونه میتوان این نقدینگی را فعال کرد؟ آیا امکان توزیع ناگهانی این ۷۴ درصد سپرده در بین سایر سپردهگذاران وجود دارد؟ چه سازوکاری برای این کار باید در نظر گرفته شود؟
این عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه سهم حقوقبگیران ثابت در صنایع کوچک و متوسط از ارزش افزوده کل کاهش یافته و قدرت خرید آنها پایین آمده است، افزود: این امر نشان میدهد که مطابق با ضریب کشش تقاضای غیرقابلانعطاف، سهم مسکن و مواد غذایی در بودجه خانوار افزایش یافته است. بنابراین، صرف افزایش نقدینگی یا بحث درباره استفاده دولت از تنخواه گردان، کافی نیست. در واقع، دولت نیازمند اصلاحات ساختاری در نظام بودجهریزی خود است.
شاکری اظهار داشت: اما بررسی بودجه سال ۱۴۰۲ نشان میدهد که با وجود تورم بالای ۴۰ درصد، رشد بودجه ۲۵ درصد بوده است. بدیهی است که در چنین شرایطی، سهم آموزش و پرورش، بهزیستی و پروژههای عمرانی باید کاهش یابد. این امر نشان میدهد که سهم دولت از GDP افزایش نیافته است. البته اگر بتوانیم بودجه را شفاف و منضبط کرده و موارد غیرضروری را حذف کنیم، اقدام مثبتی خواهد بود.
صرف کاهش نقدینگی بدون توجه به علل ریشهای، منجر به کاهش تورم نخواهد شد
وی در ادامه گفت: به عقیده من، از سال ۱۳۹۶ تاکنون یا به نوعی از سال ۱۳۹۱ به بعد و به طور خاص از زمان آغاز برنامههای اصلاحات ساختاری شاهد پویاییهایی در تورم هستیم که به صورت ماندگار درآمدهاند. تا زمانی که به ریشههای این پویاییها پی نبرده و درک نکنیم که چگونه شکل گرفتهاند، سیاستگذاریهای مؤثر در این زمینه امکانپذیر نخواهد بود. این امر به معنای آن نیست که هر دولت جدید صرفاً عملکرد دولت قبلی را نقد کرده و به دنبال ارائه رهنمودهای صرف از سوی دولتهای قبلی به دولتهای بعدی باشد. بلکه همه ما، به عنوان بخشی از این جریان، باید در قبال این چالش پاسخگو باشیم و با بررسی عمیق عوامل مؤثر، ریشههای این پویاییهای تورمی را آشکار سازیم.
این عضو هیئت علمی دانشگاه افزود: تا زمانی که به عواملی که این روند را شکل دادهاند توجه نکنیم، به هیچ وجه با وجود وعدههای کاهش تورم، شاهد کاهش نرخ آن نخواهیم بود. از یک سو، از بانکها خواسته میشود که وامهای ازدواج و کمکهای مالی به بنگاههای تولیدی تعطیلشده ارائه کنند؛ از سوی دیگر، سیاستهای انقباضی اعمال میشود و پس از چند ماه، بنگاهها با کمبود سرمایه در گردش مواجه میشوند. در این میان، تلاش میشود تا به مسئولین القا شود که با کاهش چند درصدی نقدینگی، تورم نیز کاهش یافته است. اما این در حالی است که صرف کاهش نقدینگی، بدون توجه به علل ریشهای، منجر به کاهش تورم نخواهد شد.
برای مهار تورم و کاهش آن، به یک اراده جمعی و قدرتمند نیاز داریم
شاکری با اشاره به نقش کلیدی پول به عنوان ابزاری در دست بازیگران مختلف اقتصادی و اجتماعی، از جمله دولت، گروههای ذینفع و نظام بانکی، گفت: ضروری است که به منظور بررسی دقیق و جامع عوامل مؤثر بر تورم، به تحلیل و بررسی این عوامل بپردازیم. این بررسی باید شامل تحلیل ذینفعان، نظام بانکی و مسیری باشد که به پدید آمدن این وضعیت انعطاف ناپذیر و پایدار منجر شده است.
وی اضافه کرد: برای مهار تورم و کاهش آن، به یک اراده جمعی و قدرتمند نیاز داریم. در غیر این صورت، وضعیت فعلی همچنان ادامه خواهد یافت و انتظار حل این معضل پیچیده صرفاً از طریق اقدامات مدیران، بدون در نظر گرفتن ساختارها و زمینههای موجود، غیرواقعبینانه خواهد بود. علاوه بر این، اتکا صرف به احساسات و تعهدات فردی در حل این معضل کافی نیست و میبایست اقدامات مدبرانه و مبتنی بر تحلیل دقیق و بررسی عمیق عوامل مؤثر، در دستور کار قرار گیرد.
ذینفعان تورم با استفاده از رسانهها سعی در مشروعیت بخشی و توجیه تورم دارند
شاکری افزود: ضروری است که با توجه به تورم فزایندهای که در حال حاضر با آن مواجه هستیم، به این نکته توجه داشته باشیم که این وضعیت شبیه به یک بازی قمار اجتماعی است که در آن تعداد محدودی از افراد برنده و اکثریت بازنده هستند. ذینفعان مختلف که رها نمیکنند! مگر میشود رها کنند؟ اینها جز جداییناپذیر این بازی قمارگونه هستند و در تداوم این وضعیت نقش دارند. بیشک، در این بازی اجتماعی تورم، نقش رسانهها نیز پررنگ و انکارناپذیر است. اینها رسانه دارند نه یکی نه دو تا بلکه شاید هزاران سایت داشته باشد. اگر این عوامل را نادیده بگیریم، هرگز نمیتوانیم به یک تحلیل دقیق از وضعیت تورم دست پیدا کنیم و در مهار آن موفق شویم.
این عضو هیئت علمی دانشگاه تاکید داشت: طبیعتاً، آن رسانهها و افرادی که در این امر با یکدیگر همراهی میکنند، حتی حاضرند از میان نظریههای تاریخی، نظریههایی را برگزینند و به کار گیرند که سعی در مشروعیت بخشیدن به تورم باشد. چرا که برای توجیه وضعیت موجود، حتی از تحریف نظریههای تاریخی نیز دریغ نمیکنند. این توجیهها، به جای ارائه راهحلهای واقعی، صرفاً به بازتولید و تکرار مشکل دامن میزنند و مانع از یافتن راه حلی مؤثر برای این معضل اجتماعی میشوند. اما صرف نظر از توجیهات، این امر یک معضل اجتماعی است که باید به راهحلی اساسی منجر شود.
کد خبر 6089785 محمدحسین سیف اللهی مقدم